Üniversite Tercihinin Püf Noktaları ve Uzman Görüşleri

okulsoru Temmuz 06, 2015 0

Üniversite adayları, bugünden itibaren önemli bir karar verecek. Gelecekte seçecekleri meslekle ilgili bu ilk adım için 9 günleri var.

Üniversiteye girişte en önemli adımlardan biri de kuşkusuz tercih listesi hazırlamak. LYS’de barajı aşıp 140 puan ve üstü alan 919 bin 38 aday ön lisans ve yetenek sınavı ile bir yere yerleşmek için bugünden itibaren liste hazırlayacak. 180 puan ve üstü alan 813 bin 278 aday ise 4 yıllık lisans programlarına yerleşmek için tercih listesi oluşturacak.

ÖNEMLİ BİR KARAR

Bu kritik dönemde adayların kafasında sadece, “Hangi meslek, hangi üniversite?” sorusu var. Aileden, çevreden, arkadaşlardan çeşitli öneriler gelse de uzmanlar uyarıyor: “Meslek seçimi, sadece gelecekte nasıl bir işte çalışacağınızı değil, nasıl bir yaşam biçimi istediğinizi belirleyen ve hayat boyu devam eden bir süreç olacağından, önemli bir karar. Sizi iyi tanıyan ailenizin ve yakın çevrenizin düşüncelerini dikkate alabilirsiniz. Ancak unutmayın, bu hayat sizin ve son kararı verme sorumluluğunu siz taşımalısınız.”

Beş gün sürecek bu yazı dizisi boyunca geçmişte bu deneyimi yaşayan ve ipi önde göğüsleyen sınav şampiyonlarından, önemli üniversitelerin rektörlerinden, rehberlik uzmanlarından tüyolar alacaksınız.

YENİ AÇILAN BÖLÜMLER

Bu yıl yeni açılan bölümler, kılavuzdaki değişiklikler, puan türü değişen bölümler ve doğru tercih listesi hazırlamanın püf noktaları da yer alacak.

Adayların tercih listesi oluştururken en çok yaptığı hatalar da bu yazı dizisi boyunca okuyabileceğiniz bölümler arasında bulunuyor.
Yerleştirme ile ilgili merak ettiğiniz soruları uzmanlara sorduk, onlardan aldığımız yanıtlar da sayfalarımızda yer alacak. Faydalı olması dileğiyle...

İYİ ÜNİVERSİTE İYİ GELECEKProf. Dr. Gülay Barbarosoğlu (Boğaziçi Üniversitesi Rektörü): Hayatınızın en önemli kararını vermek üzere olan siz gençler bu dönemde bir bilgi ve görüş bombardımanına tutuluyorsunuz. Hem kendi istek ve tercihlerinizi değerlendirip en doğru kararı vermeye çalışıyor, hem de başkalarının kaygı ve beklentileriyle yüzleşmek zorunda kalıyorsunuz.

Bu zor kararı verirken kendinize sormanız gereken ilk sorular şunlar olmalı: Ben ileride nerede olmak istiyorum?, Hayallerimi gerçekleştirmemi sağlayacak, üniversite hangisi? Bu kriterleri karşılayan üniversite ve bölümleri araştırmanız ve elde ettiğiniz cevapları karşılaştırmanız gerekiyor. Eğer uluslararası akademik ve entelektüel birikime sahip, özgür bir üniversite ortamında eğitim hayatınıza devam ederseniz, klasik bir söylemle ‘dünya vatandaşı’ olmaya adaysınız demektir. Günümüzde dünya, sürekli öğrenmeyi hayatına katmış bireyler istiyor. Bu nedenle küresel rekabette üniversite tercihleriniz, bölüm ne olursa olsun sizi bu yönde yetiştirecek, tamamlayacak ve dönüştürecek bir kurum olmalı. İyi bir üniversite eğitiminin sadece meslek edindirme ile sınırlı bir süreç olarak görülmemesi gerektiğini özellikle hatırlatmak isterim. Alınacak eğitim formasyonu, sizlerin hayata hazırlanmanızda, kişisel ve sosyal gelişiminizde önemli rol oynuyor. Bunda da üniversitenin öğretim kadrosu, müfredatı, yurtdışındaki saygınlığı, dünya ile entegrasyonu, sunduğu kendini geliştirme ortamının etkisi büyük rol oynar. Bu yüzden iyi bir üniversite sizi ‘iyi bir geleceğe’ hazırlar. Mesleki tercihiniz ne olursa olsun ilk kural sevdiğiniz, mutlu olacağınız bir alana yönelmenizdir. Üniversitenin kazandıracağı akademik bilgi ile yetinmeyip, sosyal ve kültürel vizyonu da önemseyerek seçeceğiniz alanda kendinizi hayat boyu geliştirmeniz ve kişisel farklılığınızı ortaya koymanızdır.

BAŞARI SIRASINA GÖRE TERCİH YAPIN
Cihan Yeşilyurt (Fen Bilimleri Dershanesi Rehberlik Genel Koordinatörü): İlk bilmeniz gereken sınav sonuç belgesindeki puanlara değil, başarı sıralarına bakmanız gerektiği. Her yıl bazı bölümlerde sürpriz düşüş ya da yükselişler olabiliyor. Bu nedenle başarı sıralarında değişimler olacağını unutmadan, listenizi çok geniş bir aralıktan yapmalısınız. Çoğu aday yüksek başarı sırasından düşüğüne göre sıralama yapar ve aksi yapıldığında ölü tercih olacağını düşünür. Oysa tercihte önemli olan adayın istek sırasıdır.

SEÇİMİNİZ SİZİN KARARINIZ OLSUN
Taha Niyazi Dutkuner (2014-LYS TS-1 Birincisi): Sınavlara hazırlandığım yıl boyunca hukuk okumak istiyordum. Tercih döneminde araştırdım. Yurtdışında çalışma ve yaşam olanakları daha fazla olduğu için ekonomi bölümünü tercih ettim. Puanım ekonomi için çok yüksekti ama iyi hukukçular kadar iyi ekonomicilerin de olması gerektiğini düşünüyorum. Bu nedenle, “Puanım boşa gitmesin” düşüncesiyle tercih yapılmamalı. En önemli nokta kendi kararınızla bir seçim yapmanız.

Kendinize bunları sorun
- Nasıl bir yaşam beklentim var?
- Başkalarının kurallarıyla mı, kendi kurallarımla mı çalışabilirim?
- Büyük şehirde mi, küçük şehirde mi çalışmak istiyorum?
- Çok para kazanmak önemli mi?
- Emin bir iş mi istiyorum, yoksa risk alabilir miyim?
- Seyahat etmeyi seviyor muyum?
- İnsanlarla uyum içinde çalışabilir miyim?
- Çabuk karar verebiliyor muyum?
- İletişim, ikna gücüm var mı?
- Bilimsel araştırmalardan zevk alıyor muyum?
- Ayrıntılardan sıkılıyor muyum?
- Açık havada çalışabilir miyim?
- 30’lu yaşlarda kendimi nasıl bir iş hayatı içinde hayal ediyorum?

En çok yapılan tercih hataları- Bölümlerin başarı sıralarını referans almadan tercih yapmak
- Özel şartlara dikkat etmemek
- Kodlama hatası yapmak
- Meslekleri ve üniversitelerin bulunduğu şehri iyice tanımadan, araştırmadan tercih oluşturmak
- Üniversite, şehir sınırlaması getirmek
- Vakıf üniversitelerinin burslu ya da burssuz programlarının özel koşullarını göz önünde bulundurmamak

Kılavuzdaki yenilikler
2015 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nda yenilikler de var. Kılavuz incelendiğinde geçen yıla göre farklılıklar ve önemli noktalar şu şekilde sıralanabilir:
- İki yıllık ön lisans programlarına ‘okul birinciliği’ kontenjanı verildi,
- Ön lisans bölümlerinin kontenjanlarına Sınavsız Geçiş Kontenjanı (SGK) ve YGS Puanı ile Alan Kontenjan (YGSK) ayrımı getirildi ve bütün iki yıllık kontenjanlar ‘Tablo-3’ adı altında toplandı.
- 4 yıllık bölümlerde kaç profesör, doçent, yardımcı doçent ve görevlendirmeli öğretim üyesi olduğu sayısı da yazıldı.
- Puan türü değişen hukuk fakültesinin başarı sıraları kılavuzda yer almıyor.

MERAK ETTİKLERİNİZ

1- Tercih yaparken puan mı önemli, başarı sırası mı?
Puan hesaplama katsayıları, her yıl Türkiye soru çözüm ortalamalarına bağlı olarak değişiyor. Dolayısıyla aynı sayıda soru çözen bir aday, her yıl farklı bir puan alabiliyor. Bu nedenle tercih yaparken bir önceki yıla ait taban puanlarla kıyaslama yapmak sağlıklı bir gösterge olmayabilir. Başarı sıranızı yükseköğretim programlarının bir önceki yıla ait başarı sıraları ile karşılaştırmak en doğru yöntem olur.

2- Kaç tercih hakkı var?
Toplam tercih sayısı 30. Tüm hakkınızı kullanmak zorunda değilsiniz.

3- Tercih yapıp gelecek sene sınava girersem puanım düşer mi?
Sadece tercih yapmak gelecek yıl puanınızı düşürmez. Ancak bir yükseköğretim programına yerleşir ve tekrar sınava girerseniz, o yıl puanınız düşer.

4- Bir bölümü daha üste yazmanın avantajı var mı?Aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer adaylarla birlikte yerleştirme puanları ve başarı sıralarına göre kontenjan dâhilinde yerleştirilecek.

5- Ek yerleştirme olacak mı?Yerleştirme sonuçları ilan edildikten sonra kontenjanı dolmayan veya ÖSYM kılavuzu yayımlandıktan sonra yeni açılan bölümler için ek yerleştirme yapılır. Ancak ilk yerleştirmede herhangi bir bölüme girmemiş adaylar ek yerleştirme tercihi yapabilir.