9.Sınıf Koza Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 90. Sayfa Cevapları

okulsoru Aralık 19, 2014 0

2014-2015 ders ve çalışma kitaplarının cevaplarını sitemizde bulabileceksiniz. Bu yıl da ödevlerinizde size yardımcı olacağız. 
 Sitemizde yayınlanan çalışma kitaplarının cevapları kesin doğruluk teşkil etmemektedir. Paylaşılan sayfalar, kendi cevaplarınız ile karşılaştırmanız için yayınlanmaktadır. Bu sebeple bu yayınlar ile ancak kendi cevaplarınızın doğruluğunu kontrol edebilirsiniz

9.Sınıf Koza Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 90. Sayfa Cevapları 

Hazırlık Çalışmaları
1. Yer kabuğunun hareketli oluşuna hangi doğal olaylar kanıt olarak gösterilebilir? Araştırınız.
CEVAP: Yer kabuğunu Levhaların hareketlerine bağlı olarak şu olaylar yaşanır:
 DEPREM
Yanal hareket sırasında bir levha diğerine dayandığında arada kalan kayalar sıkışarak yerlerinden oynar veya kırılır. Çünkü levhalar arasındaki sürtünme çok büyüktür. Bu kırılma ve kopmalar sırasında açığa çıkan enerji dalgalar halinde yayılarak yeryüzünde sarsılmaya neden olur. Bu olaya deprem denir.

Depremler farklı şekilde olabilir. Ancak büyük bölümü fay hattı üzerinde gerçekleşir.
Fay hattı: Yer kabuğunda oluşan arazi kırığıdır. Bu kırığın başlama ve bitme noktası arasındaki mesafeye fay hattı denir.
Odak noktası: Deprem enerjisinin açığa çıktığı noktadır.
Merkez üssü: Odak noktası üzerinde, deprem dalgalarının yeryüzüne en kısa yoldan ulaştığı yerdir. Bu bölge odak noktasına çok yakın olduğu için deprem hasarları diğer yerlere göre daha fazladır. Deprem odak noktasından dalgalar halinde etrafa yayılır. Odak noktasından uzaklaştıkça deprem dalgaları enerjilerini kaybederler. Bu nedenle deprem merkez üssünden uzak bölgelerde yıkıcı etkisini daha az gösterir.
Öncü deprem: Ana depremden önce meydana gelen küçük sarsıntılara öncü deprem denir.
Artçı deprem: Ana depremden sonra kayaçların yerlerine oturması sürecinde meydana gelen ana depremin büyüklüğünü geçmeyen sarsıntılardır.
Deprem büyüklüğü: depremin merkezinde açığa çıkan enerjinin miktarı depremin büyüklüğüdür. Deprem büyüklüğü sismograf adı verilen aletler ile ölçülebilmektedir. Deprem büyüklüğü arttıkça açığa çıkan dalgalar daha uzağa gidebilir.
Deprem şiddeti: Deprem bölgesindeki hasara göre belirlenen göreceli bir değerdir. Depremin binalara, insanlara verdiği zarardır.
Deprem bölgesi: depremlere sebep olan levha hareketleri, volkanik püskürmeler gibi olayların yerkabuğu üzerinde nerelerde olduğu bilinmektedir. Bu olayların gerçekleştiği ve fayların çok olduğu bölgelere denir
 

Büyüklük	Şiddet	Etki
0 – 1,9	I	Sadece aletler kaydeder
2 – 2,9	II	Çok hassas olanlar hisseder. Asılı objeler sallanır
3 – 3,9	III	Bazı insanlar hisseder. Ağır bir kamyon geçiyor gibi titreme olur
4 – 4,9	IV–V	Pek çok insan hisseder. Tabaklar, pencereler şangırdar. Kırılabilir
5 – 5,9	VI	Herkes hisseder. Bacalar devrilir
6 – 6,9	VII–IX	Binalar hasar görür, yerde çatlaklar oluşur
7 – 7,9	X–XI	Yerkabuğunda büyük kırıklar oluşur, bina ve köprülerde ağır hasarlar oluşur, demir yollarında bükülmeler olur
8 – 8,6	XII	Her şey hasar görür, yerkabuğunu şekli değişir

Depremlerin oluşum nedenleri:
• Yeraltındaki magmanın yeryüzüne çıkışı sırasında meydana gelen patlamalar depremlerin oluşmasına sebep olabilir. Bu tür depremlere volkanik depremler denir.
• Yeraltındaki mağaralarda, kömür ocaklarında tavanların çökmesi ile meydana gelen depremlere çöküntü depremleri denir.
• Levhaların hareketleri ile oluşan depremlere tektonik depremler denir.

Sismoloji: Depremlerin oluşumunu, ölçü aletlerine göre ölçüp değerlendirilmesini yapılmasını ve depremle ilgili diğer her türlü konuyu inceleyen bilim dalına sismoloji (deprembilim) denir.
Sismolog: Bu bilim ile uğraşan insanlara sismolog (deprembilimci) denir
Depremler önceden tahmin edilebilir mi?: Öncü depremlerin oluşması, kuyu suyu seviyesindeki değişmeler, bazı hayvanların davranışlarındaki değişiklikler gibi işaretler olsa da depremlerin ne zaman ve nerede olacağı henüz belirlenememektedir. Depremlerin önceden tahmin edilebilmesi için levha sınırlarının ve levha hareketlerini doğru yorumlayabilmek gerekir. Bilim insanları depremleri önceden belirleyebilmek için araştırmalar – çalışmalar yapmaktadır.
 

Deprem Öncesinde Alınabilecek Önlemler	Deprem Sırasında Yapılması Gerekenler	Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler
1. Deprem çantası hazırlama 2. Aile fertlerinin deprem sonrası buluşacakları mekânı belirlemeleri 3. Evin temellerini, çatıdaki kiremitleri kontrol edip, güçlendirme 4. Mobilyaların deprem sırasında devrilmemesi için metal parçalarla duvara sabitlenmeli	1.       Soğukkanlı olunmalı ve güvenli bir yer bulunarak saklanılmalıdır. Sıra veya masa altı uygun bir yerdir. Saklanırken başınızı bir yastıkla korumanız büyük tehlikeleri önleyebilir 2.       Binada iseniz sarsıntı bittikten sonra en kısa sürede binayı terk ediniz 3.       Asansör kesinlikle kullanmayınız 4.       Eğer dışarıda iseniz binalardan, köprülerden, tünellerden, direklerden uzakta açık bir alan gidiniz. 5.       Deprem hissedildiği anda açık bulunan ısı kaynakları hemen kapatılmalıdır 6.       Eğer yangın çıkmışsa soğukkanlı olunarak yangın söndürülmeli	1.    Çok az eşya ve kimlik kartıyla aileniz ile buluşmanız gereken yere gitmelisiniz 2.    Evden çıkarken gaz vanaları ile elektrik sigortaları kapatılarak yangına karşı önlem alınmalı. Suyun sızma ihtimaline karşı su vanaları kapatılmalı 3.    Yetkililer duyuru yapıyorsa dikkatli bir şekilde duyurular dinlenmeli 4.    Artçı depremlere karşı hazırlıklı olunmalı

TSUNAMİ: okyanus y da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması, bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kayması gibi olaylar sonucunda denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun süreli dev dalgalarına tsunami denir. Tsunami dalgaları saatte 950 km’ye varabilen çok yüksek süratlerle ilerler.

Volkanlar (Yanardağlar)
• Ateş küredeki magma yeryüzüne, yerkabuğundaki zayıf bölgelerden ve çatlaklardan sızarak çıkar.
• Pek çok yanardağın altında magmanın biriktiği bir magma odası vardır. Magma odası ile dağ yüzeyi arasında bulunan
geniş çatlağa baca denir.(baca: magmanın yeryüzüne çıkmak için takip ettiği yoldur.)

• Bacanın dağ yüzeyine açıldığı yere ağız veya daha çok kullanılan şekliyle krater denir. Kraterden çıkarak dağ yüzeyi boyunca akan magma yüzeye çıktıktan sonra lav adını alır. Aktif halde bulunan bir yanardağdan lav çıkışıyla birlikte gaz, toz, kül püskürmesi de gerçekleşebilir. Büyük bir bulut oluşturan bu püskürme çok uzak mesafelere kadar etkisini gösterebilir.
• Volkanik Kayalar: Yanardağın yamaçlarında lavdan oluşan bir nehir gibi akan lav akıntısının zamanla soğuyup katılaşmasıyla volkanik kayalar oluşur.
• Lahar (çamur akıntısı): Patlamanın şiddetinden etrafa kara
bulutlar çöker. Volkandan çıkan gaz, toz ve kül bulutu suyla karışırsa lahar adı verilen bir çamur nehri oluşabilir
•   Bir yanardağın ne zaman patlayacağı kesin olarak belirlenemez. Ancak püskürmeden önce meydana gelen küçük sarsıntılar patlamanın habercisi olabilir.
•   Volkan oluşumuna her zaman levha hareketleri sebep olmaz. Yerkabuğunun altındaki magmanın uyguladığı basıncın büyüklüğü, volkanların oluşmasını sağlayabilir. Bu bölgelere sıcak nokta denir. Hawai adaları sıcak nokta üzerinde volkan oluşumuna örnektir. Sönmüş volkan kraterlerinin yağışlarla dolması sonucunda volkanik göller oluşur.
•   Yeryüzünde pek çok volkanik göl vardır. Konya’da bulunan Meke gölü buna bir örnektir.

2. Farklı yer şekillerine ait resimler bulunuz. Bu resimlerdeki yer şekillerinin oluşumunda etkili olan faktörlerin neler olabileceğini araştırınız.


CEVAP: Eski kara parçaları ve eski kıtalar yan basınçlar etkisiyle kırılmayacak şekilde sertse bunlar kırılır. Bu kırık hattına fay denir. İki fay arasında oluşan yükseltilere Horst, çukurlara ise Graben denir.


Ülkemizde Biga, Kaz, Mandra, Yunt, Menteşe, Aydın, Bozdağlar, birer Horst, Menderes Ovaları, Gediz Ovası, Bakırçay ve Hatay çukurluğu birer Grabendir.


Kırık hatları yeryüzünün zayıf yerleri olduğu için deprem, volkanizma ve kaplıcalar bu fay hatları boyunca uzanırlar.
Dünyanın en uzun grabeni Hatay’dan başlayarak güneye doğru Suriye, Lut Gölü, Kızıldeniz’den geçen D. Afrika’ya kadar uzanan çöküntü alanıdır.Dünya üzerindeki başlıca kıvrım dağları III. Zamanda oluşmuş Alp-Himalaya kıvrımları ile Amerika kıtasının batısındaki Kayalık ve And dağlarıdır.

3. Jeolojik zamanlarda görülen tektonik faaliyetlerle ilgili bir araştırma yapınız.

 CEVAP:

Jeolojik zaman devirlere devirlerde devrelere ayrılır.

1)İlkel Zaman (Prekambriyen)( Antekambriyen ) 

Bakterilerin ortaya çıkışı

İlk canlı algler ve radiolaria oluşmuştur.

En eski kıvrımlarla kıta çekirdekleri oluşmuştur.

2) I. Zaman (paleozoik)

Kıtalar tek parça halindeydi. Pangea.

Yer kabuğundaki şiddetli kırılma ve kıvrılmalarla kıta çekirdekleri büyümüştür.

( Hersinyen ve kaledonyen kıvrımları ( Ural ve İskandinav dağları ) 

Sıcak ve bol yağışlı iklim döneminde gür bitki toplulukları oluşmuştur.

Sürüngenlerin ortaya çıkışı

Dönemin sonunda Taşkömürü yatakları oluşmuştur.

Balığa benzer ilk organizmaların ortaya çıkışı

Birinci zamanı karakterize eden canlılar graptolit ve trilobittir.

3) II. Zaman (Mezezoik):

Durgunluk dönemidir.

Büyük oranda tortulaşma olmuştur.

Yerkabuğunun kırıklarla parçalanarak ayrı kıtalara bölünmeye başlaması.

Ekvatoral ve soğuk iklimlerin belirmesi

Alp orojenezinin başlaması

Türkiye'nin bulunduğu sahada Tetis jeosenklinali oluşmuştur,

İkinci zamanı karakterize eden canlılar ammonit ve dinozordur.

4) III. Zaman (Neozoik) ( Tersiyer ) 

Atlas ve Hint Okyanusları oluşmuştur.

Petrol, linyit,  tuz ve bor yatakları oluşmuştur.

Alp-Himalaya  kıvrım dağları oluşmuştur.

 

              ALP DAĞLARI                              HİMALAYA DAĞLARI

Kıtalar bugünkü görünümünü kazanmaya başlamıştır

Şiddetli volkanik olaylar ve depremlerin görülmesi,

Türkiye'nin ana yer şekillerinin gelişmesi,

Toros ve Karadeniz dağları oluştu.

Üçüncü zamanı karakterize eden canlılar nümmilit, hipparion, elephas ve mastadondur.

5)IV. Zaman (Antropozoik) ( Kuvaterner ) 

iki dönemden oluşur.

a)Buzul çağı : Özellikle Kuzey Yarım Kürede şiddetli soğuma görülür. Bunun etkisiyle Batı Avrupa, İskandinavya ve Kanada gibi karalar buzullar altında kalmıştır.

İklimde büyük değişikliklerin ve dört buzul döneminin (Günz, Mindel, Riss, Würm) yaşanması,

Çeşitli hayvan ve bitki türlerinin ortadan kalkması.

Deniz sevyesinin alçalması

b)Buzul çağı sonrası dönem:

İklimde bugünkü benzer koşulların yaşanması

İstanbul –Çanakkale boğazları oluşmuştur.

Egeid karası çökmüştür.

İnsan yaratılmıştır.

9.SINIF COĞRAFYA KOZA YAYINLARI DERS KİTABI DİĞER SAYFALAR İÇİN TIKLAYINIZ