Türkiye İklim Elemanları-Sıcaklık

okulsoru Nisan 25, 2013 0

A) TÜRKİYE’DE SICAKLIK

Türkiye’nin İndirgenmiş Yıllık İzoterm Haritası :

OKUMADAN GEÇME :Anonim Türk Halk Edebiyatı

· Türkiye’de yıl içinde sıcaklık her tarafta aynı değildir. Bunun nedeni, enlem ve deniz etkisidir.

· Türkiye’nin güneyi ile kuzeyi arasında 7-8 °C’lik bir sıcaklık farkı vardır. (Enlem)

· Türkiye’de en yüksek sıcaklıklar GD Anadolu’da görülür. (Enlem- karasallık)

· Türkiye’nin en soğuk bölümü Batı Karadeniz Kıyıları (Enlem) ve  KD Anadolu’dur. (Enlem -karasallık)

· Sıcaklık değişimi İç Anadolu’da yavaşlamaktadır.

· Sıcaklığın en çabuk değiştiği (Çünkü eğriler çok sık) bölge Doğu Anadolu’da Çünkü bu bölgede şiddetli karasallık vardır.

· Batı Karadeniz, Orta ve Doğu Karadeniz’den soğuktur. Sebebi Balkanlardan gelen soğuk hava kütlesidir. Bu bölümün diğer bölgelerden daha soğuk olmasının temel sebebi enlemdir.

· Akdeniz Kıyıları G.D Anadolu’dan daha soğuktur.( Denizellik)

NOT : İndirgenmiş sıcaklık haritalarında Yerşekillerinin sıcaklığa etkisi ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle indirgenmiş sıcaklık haritalarında ülkemizin sıcaklığı batıdan doğuya doğru azalmaz. Bu tip haritalarda enlem etkisi diğer faktörlerden daha belirgindir.

Türkiye’nin Temmuz Ayı İndirgenmiş Sıcaklık Dağılışı :

OKUMADAN GEÇME :Anlatmaya Bağlı Edebi Metinler

· Güney yönündeki sıcaklık farkı 10°C’yi geçmektedir. (Enlem) Ancak bu fark kıyı bölgeler arasında çok daha azdır.

· En sıcak bölge, GD Anadolu’dur. (Enlem-Karasallık)

· Aynı enlemde bulunan kıyı bölgelere oranla iç bölgeler daha sıcaktır. (Karasallık)

· Karadeniz kıyı kesimi ve Kuzey Marmara bölümü diğer bölgelerden soğuktur. (Enlem - Denizellik etkisi)

· İç Anadolu’da hava kütlelerinin durgunluğu nedeniyle kuzey-güney yönünde sıcaklık değişimi çok azdır.

· İç Anadolu Akdeniz’e göre daha sıcaktır. ( Karasallık )

Türkiye’nin Ocak Ayı İndirgenmiş Sıcaklık Dağılışı :

OKUMADAN GEÇME :Anlatım Biçimleri

· Akdeniz kıyı kesiminde sıcaklıklar 10°C’den fazladır. Bölgenin diğer bölge ve kıyılardan sıcak olmasının sebebi enlem, GD Anadolu’dan sıcak olmasının sebebi deniz etkisidir.

· Nemlilikten dolayı Doğu Karadeniz kıyı kesimi fazla soğumamıştır. Bu bölümde Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6-7°C arasındadır.

· Sıcaklıklar güneyden kuzeye (enlem) ve batıdan doğuya (karasallık) doğru azalmaktadır.

· KD Anadolu’da indirgenmiş sıcaklıklar dahi 0°C’nin altına inmiştir. Hatta Kars ve Ağrı çevresinde bu değer -40°C’nin altındadır. (şiddetli karasallık)

Türkiye’de don olayı ve önemi: Don olayının olduğu günlerin süresi ve şiddeti bölgelerimize göre önemle değişme gösterir. Donlu gün sayısı Güneyden Kuzeye, Kıyıdan iç kısımlara ve İç kısımlardan da doğuya doğru gidildikçe artar. Yıllık ortalama donlu gün süresi, Doğu Anadolu’daki yükselen platolarında altı ayı bulur. İç Anadolu’da üç ayı geçer.Akdeniz’de 2 gündür. Kıyı bölgelerimizde 10 günü geçmemektedir. Genellikle donlu günler D.Anadolu’da. Kasım ayında başlar. Mart sonunda kadar devam eder. Tüm bölgelerimizde don olayı meydana gelir.

EN DÜŞÜK SICAKLIKLAR:

 K.Doğu Anadolu’da görülür. Burada bazı yıllarda kışın sıcaklık

 –40^oC’nin altına düşer. İç Anadolu’da –20^oC’nin altına iner. Eğe kıyılarında –7,-8^oC, Akdeniz kıyılarında –3,-4^oC’yi bulur.

En düşük sıcaklıkların D.Anadolu’da olmasının sebebi, kar örtüsünün uzun süre yerde kalması ve çukur alanlarda sıcaklık terslemesi meydana gelmesidir.

SICAKLIK TERSLEMESİ

Kışın havanın açık ve rüzgarın olmadığı günlerde yüksek yerlerde aşırı derecede soğuyarak ağırlaşan hava kütlesi ,çukur sahalarda yığılması ile meydana gelir.

Don olayı, tarımsal ürünlerin türü ve yetişme süresi, yerleşme, konut tipleri, ulaşım ticaret ve inşaat gibi faaliyetler üzerinde etkilidir. Tarım ürünlerinin verimi üzerinde ilk ve son don olayları etkili olmaktadır.