SBS Yerine Şimdi de Kazak Modeli Geliyor

Milli Eğitim Bakanlığı, “Kazak modeli”ni incelemeye aldı. Bakan Nabi Avcı’nın talimatıyla incelenen Kazakistan’ın eğitim sisteminde geçiş sınavlarında “açık uçlu” sorular soruluyor ve kod kelimeler belirleniyor. Öğrenciler 4 dersten sınava giriyor ve girdikleri bir dersin sınavı seçtikleri ders ile ilgili oluyor. Geçiş sisteminde öğrencinin dersleri dışında ders dışı etkinlikleri de etkili oluyor.

 

Edinilen bilgiye göre Bakanlık son olarak Kazak sistemini incelemeye alırken, çocukların sadece merkezi sınav değil, 4 yıllık ders dışı performanslarının da liseye ve üniversiteye geçişte etkili olması kararlaştırıldı.

 

Her öğrenciye dosya

 

Her öğrenciye “dosya” açılması üzerinde durulurken, derslerden aldıkları notların yanı sıra ders dışı her türlü sosyal etkinlik yarışma ve başarılar da bu dosyaya eklenecek. Öğrencilerin gittikleri tiyatro, sinema, konser dahi bu dosyada yer alacak.

 

Yeni model belirleyecek

 

MEB, “Kazak Modeli”ni Türkiye’nin nüfus, öğrenci sayısı, bölgesel eğitim farkları ve eğitim yapısı gibi faktörleri dikkate alarak birebir uygulamayacak ancak testin yanında açık uçlu soru, öğrenci dosyası, her yıl okul tarafından genel kurallara göre sınav yapılmasını dikkate alarak yeni bir model belirleyecek.

 

Ev ödevleri artık değerlendirme dışı

 

Bakanlık, bu sisteme anne ve babaların müdahale etmemesi için ‘el becerileri’ni dikkate almayacak. Öğrencilere evde yapması için verilen ‘performans ödevleri’ni velilerin yapma ihtimaline karşın bu ödevler sınava etkili olmayacak ve dosyaya işlenmeyecek. Bu ödevler öğrencinin kendini geliştirmesi için verilecek.

 

Üniversite için ilk sınav 9. sınıfta

 

- Kazakistan’da 9. sınıfın sonunda girilen merkezi sınav öğrencinin aldığı eğitimi kanıtlaması için yapılıyor. Öğrenci 9 yıldan sonra isterse yüksekokula gidebiliyor ancak üniversiteye giremiyor. Üniversite için 10. ve 11. sınıfın okunması gerekiyor. Bu sınıflara geçişte de açık uçlu yapılan merkezi sınav devreye giriyor.

 

Seçmeli dersten sınav yapılıyor

 

- Merkezi devlet sınavı ise “açık uçlu” sorulardan oluşuyor ve 4 dersten yapılıyor; Matematik, Kazakça ya da Rusça, Seçmeli ders ile sınıf hangi alanı derinleştirerek okuduysa o dersten. Öğrencinin her yıl aldığı puan ile genel sınavdaki başarı puanı ile 10. ve 11. sınıfa geçebiliyor. Sınıf geçme de genel sınav da yazılı yapılıyor.

 

Her okunan ders için sınav yok

 

- Öğrenciler Matematik ve Kazakça’dan sınava giriyor. 9 yıllık eğitimi boyunca en fazla aldığı alan ile ilgili sınava giriyor. Örneğin öğrenci fizik, kimya biyoloji ya da felsefe gibi bir alana girdiyse bu derslerden birisiyle ilgili sınava giriyor. Ayrıca istedikleri ve eğitimini gördükleri bir seçmeli dersten de soru sorulabiliyor.

 

İşte Kazak eğitim sistemi

 

- Öğrenciler üniversiteye girmeden önce 11 yıllık eğitim almak zorunda. İlk 9 yılı mecburi. Üniversiteye gitmek isteyenler 10 ve 11. sınıfı okumak zorunda. Ortaokul 9. sınıfın sonunda bitiyor.

 

- Öğrenciler, birinci sınıf hariç her bir sınıf sonunda, aldıkları derslerden okullarının hazırladığı sınava tabi tutuluyor. Yıl içinde aldığı performans puanları ve sınav sonucuna göre göre öğrenci 1 ila 5 arasında puan alıyor. Öğrenci; 3, 4 ve 5 puan alırsa üst sınıfa geçebiliyor. 1 ve 2 alırsa sınıfta kalıyor ve sınıfı yeniden okuyor. Sınavlar açık uçlu yapılıyor.

 

Açık uçlu soru tekniği nedir?

 

Açık uçlu sorularda öğrenciye sadece soru veriliyor. Cevap seçeneği bulunmuyor, herhangi bir yönlendirici bilgi de verilmiyor. Öğrenciye adayı “konuşturacak” ya da “yorum yaptıracak” sorular soruluyor. Sorular adayın “analiz”, “sentez” ve “değerlendirme” yeteneklerine ulaşmayı hedefliyor. Bazı örnekleri şöyle:

 

- Açık uçlu matematik sorusu: Ayşe pazardan 6 limon alacaktır. 1 satıcı 2 limonu 75 kuruşa, diğer satıcı ise 4 limonu 1 TL’ye satmaktadır. Merve hangi satıcıdan 6 limon alırsa daha mantıklı davranmış olur, neden?

 

- Açık uçlu sosyal bilimler sorusu: Akut, Türk Kızılayı ve Sivil Savunma Örgütünün ortak amaçları nelerdir?