ÜNİVERSİTEDE TERCİHİNDE HANGİ PUAN ARALIĞINA YERLERŞİRSİNİZ? TERCİHLERLE İLGİLİ HER ŞEY İÇİN MUTLAKA OKUYUN

okulsoru Temmuz 31, 2012 38

Nelere Dikkat Etmelisiniz?
• Tercihlerinizi yaparken sıralamanızı göz önünde bulundurunuz.

• Sıralamanızın
+- 10.000’i tutma potası içerisindedir (40 bin – 100 bin aralığında).
• 40.000 – 100.000 aralığında
40-60 bin arası: 2 bin – 4 bin gibi esner
60 – 100 bin arası: 5 bin – 10 bin gibi esner
• 20.000 – 40.000 aralığında
+- 5.000 tutma potasındadır.
Tavan esneme 5 bin (sıçramadır)
Taban esneme 2 bin
• 15.000 – 20.000 aralığında
+- 2.000 tutma potasındadır.
Tavan esneme (sıçrama) 2.000
Taban esneme (ortalama) 1.500
• 10.000 – 15.000 aralığında
+- 1.000 tutma potasındadır.
Tavan esneme (sıçrama) 1.000
Taban esneme (ortalam) 500
• 10.000 içinde ise
+- 500’den 1.000’e kadar esneme olacaktır.
Tavan esneme (sıçrama) 500
Taban esneme (ortalama) 200

• Tercih yaparken “tutmaz yazayım” diye yazıp da istemediği bölüm, üniversite ve kentte okuyan çok sayıda öğrenci vardır.

KATSAYININ EŞİTLENMESİ SIRALAMAYI NASIL ETKİLER?
Bu yıl tercih yaparken özellikle dikkate alınması gereken bir husus da, katsayının 0,15’den 0,12’ye düşürülmüş olmasıdır.
Katsayının üç puan düşürülmesi bu yıl üniversitelerin taban puanını da düşürecektir. Bu düşüş yaklaşık 10-15 puan aralığında olmuştur.
Diğer yandan katsayının eşitlenmesi alanlararası dolaşımı artıracağı için özellikle TM ve Sözel alanların çok tercih edilen bölümlerinde taban sıralama yükselebilir. Tercih yaparken bunu çok dikkat etmelisiniz.
Örneğin Sayısallar Hukuk Fakültesine TM’ler Sözel Alanın Türkçe, Türk Dili Edebiyatı ve Coğrafya Öğretmenliklerine ilgi duyarlar. Bu da bu programların sıralamasını yükseltebilir.

DÖRT DİLİMLİ TERCİH YAPINIZ
Tercih listenizi dört gruba ayırınız her grubu kendi içerisinde sıralayınız. Sıralamadan kastımız, en çok gitmek istediğiniz yerleri başa alarak aşağıya doğru sıra numarasını dikkate almadan (tercihler kendi sıralamanıza yakın olmalı) gitmek istediğiniz yere göre tercih listesi yapınız.

I. Dilim
• Hayallerin ve ideallerin listesi olmalıdır.
• Bu dilimde kendi sıralamanızdan daha yüksek yerleri de yazabilirsiniz.
• Birinci dilim mantığın, hesabın, kitabın değil, hayallerimizdeki mesleklerin dilimidir.
• ve SAKIN HA! Ölü tercih safsatasına kapılarak sırf sıralaması yüksek olduğu için hiç gitmek istemediğiniz bir bölümü, çok gitmek istediğiniz yerin üzerine yazmayınız.
• Birinci dilim diğer dilimler gibi karma ya da net olabilir. Yani, birinci dilimde 8 tercih yaptıysanız bunun sekizi de tıp olabilir (net) ya da bu sekiz tercihi tıp, eczacılık, mühendislik diye karma bir şekilde yapabilirisiniz.
Akla gelen soru!
yüksek tercihleri ilk sıraya yerleştirmek, asıl tutacak yerleri altta yazmak şansımızı azaltmaz mı?
Yanıt
Hayır! asla azaltmaz.
Çünkü, bir bölümü tercih listesine yazan öğrenci sayısı bin ile 5 bin kişi oluyor ortalama. Bunların puanlarının virgülüne ve tercihlerinin aynı yere yazılmasına kadar bir yığın olasılığın üst üste gelmesi olanaksızdır.
Kimin puanı çoksa o kazanır.
Tercih sırası değil, puanın çok olması sınavın kazanılmasını sağlar.

II. Dilim
• Orta düzeydeki tercihlerin yazıldığı dilimdir.
• Bu dilimde sıralamaya yakın olan ve genellikle sıralamanın hafif üstündeki, sıralamaya uygun ve sıralamadan biraz düşük yerler yazılır.
• Bu dilim birinci dilimde yazdıklarımızın düşük sıralamalı fakültelerinden oluşturulmalıdır.

OKUMADAN GEÇME :2012 LYS SONUÇLARI VE SIRALAMA PAYLAŞIM SAYFASI 3

III. Dilim
• Sıralamamıza uygun ve sıralamamızın altındaki bölümler yazılmalı.
• III. dilimde, ikinci dilim listesi biraz değiştirilerek düşük sıralama oranı artırılmalıdır.

IV. Dilim
• Bu dilim garantili tercih listesidir.
• Eğer sınavı tekrar etmek istemiyorsanız dördüncü dilimi çok dikkatli doldurmanız gerekir.
• Bu bölümü doldururken bazı iyi üniversitelerin iyi bölümlerinin dönemsel gevşeme trendinin etkisi ile sıralamasının düşmüş olmasına aldanmayın. Bölüm iyi, üniversite iyi, sıralama düşük ise bu dönemsel gevşeme etkisi ile ortaya çıkmış demektir. Bu bölümü üste yazmalısınız.
Dört dilimi tercih yaparken özellikle son iki tercihi garanti tercih olarak kullanmalısınız. Ancak, bu garanti tercih hakkını kullanırken, yazacağınız üniversitenin hangi şehirde olduğu, büyük merkezlere yakın olup olmadığı dikkatle incelenmeli. Yurt olanakları, ulaşım, kampus yapılanmasının ne durumda olduğuna bakılmalıdır.

BÖLÜMÜN KONTENJANI DİKKATE ALINMALI MI?
Hayır alınmamalı?
Çünkü bu gibi durumlarda yaptığımız sosyometrik taramalarda;
- Herkesin kontenjanı fazla olan bölümleri yazdığı
- Kontenjanı az olanı yazmadığı saptanmış
- ve kontenjan fazlası yüksek talep nedeniyle avantaj olmaktan çıkmış, hatta çoğu zamanlar dezavantaj olmuştur.

• Sıralaması verilmeyen ve yeni açılan bölümleri tercih ederken nelere dikkat etmeliyiz?
- Bu üniversitenin muadili bir üniversiteyi ve bölümünü saptayıp onun sıralaması esas alınmalıdır.
- Üniversitenin bulunduğu şehir dikkate alınmalıdır.
- Bölüme GENEL – KOŞULSUZ talep var mı bakılmalı. (Tıp, Hukuk, Rehber öğretmenlik bu kategoriye girer.)
- Nerede Hukuk açarsan aç bu devlet okulu ise puanı 450’nin altına, sıralaması ise 15 binin altına inmez.

TERCİHİNİZ:
Üniversite mi olmalı? Yoksa Bölüm mü olmalı?
- Yani sırf popüler bir üniversitede okumak için onun alt sıralardaki bölümlerinde okumak mı iyi
- Yoksa biraz daha az tercih edilen bir üniversitenin iyi bir bölümünde mi okumak iyi?
Boğaziçi Kimya’da okumaktansa Yıldız Teknik makine’da okumak daha iyi.
Önce bölüm
Sonra üniversite
SEÇMELİSİNİZ!

ÜNİVERSİTENİN ESKİ OLMASI NE KADAR ÖNEMLİ?
- Elbette ki kafaların, bakış açılarının yeni olması daha önemli.
- Diplomayı üniversite verir. Bu diploma çoğu zaman siyah beyazdır.
- O diplomanın içini doldurmak da, onu renklendirmek de öğrencinin liyakatına kalmıştır.
• Üniversite eski olur ancak öğrenci bundan faydalanamayabilir.
• Üniversite yeni olur öğrenci son zerresine kadar faydalanır.
• Üniversitenin ne sunduğu, kuruluş tarihinden daha önemlidir.

OKUDUĞUNUZ ŞEHİR Mİ ÖNEMLİ, YOKSA OKUDUĞUNUZ ÜNİVERSİTE VE BÖLÜM MÜ?
- Okuduğunuz şehrin size mutlaka katkıları olacaktır.
- Ancak, bu katkı asla okuduğunuz üniversitenin sağlayacağı katkı kadar olmayacaktır.
• Bu nedenle tercihlerinizde
Önce: Bölüm
Sonra: Üniversite
En Son: Şehir tercihi yapınız.

ÖZEL ÜNİVERSİTE Mİ? DEVLET ÜNİVERSİTESİ Mİ?
Bu sorunun yanıtı;
- Üniversiteden ne beklediğinize
- Eksikliklerinizin ne olduğuna
- Kariyer basamaklarınızı belirleyip belirlemediğinize göre değişir.

OKUMADAN GEÇME :2012 LYS SIRALAMALARINIZI YAZIN,İSTEDİĞİNİZ TERCİHLERE YERLEŞME DURUMUNUZU HESAPLAYALIM 4

• Bugün özel üniversitelerin çoğunun sağladığı avantajları en iyi devlet üniversiteleri dahi sağlayamamaktadır.

YURT DIŞI EĞİTİM OLANAKLARI TERCİHTE DİKKATE ALINMALI MI?
• Mutlaka dikkate alınmalıdır.
- İş bulmada CV farklılığı için yurt dışı eğitim şart.
- Bu konuda özel üniversiteler çok sayıdaki devlet üniversitesinden daha ilerde.
- Üniversitelerin yurt dışı bağlantıları tercih edilmelerinde çok etkilidir.

TERCİH YAPARKEN ÖZEL KOŞULLARA DİKKAT EDİLMELİDİR
- Tercih edeceğiniz okulun, özel koşullarını kılavuzdan mutlaka dikkatle okumalısınız.
Okulun
• Kampusü nerede?
• Bazı fakülteler ilçelerde
• Yurt olanakları ilçelerde sorun
• Özel üniversite ise yerleşke koşulları nedir?
• Yurt ücretleri
• Özel üniversitenin burs kesilme durumu var mı?
• Kadrosu kimlerden oluşuyor?
• Teknik kapasite nedir?
Bunlar hem kılavuzdan hem de sosyal medyadan araştırılmalı, mümkünse gidip yerinde görülmeli

ÖĞRENCİ DEĞİŞİM PROGRAMLARI
• Erasmus Değişim Programı
Avrupa’daki üniversitelere Erasmus programı çerçevesinde giden öğrenciler, masraflarının önemli bölümünü Avrupa Birliği (AB) fonlarından karşılayabilmektedir. Erasmus, AB ülkeleri ve aday ülkelerin yükseköğretim kurumları arasındaki işbirliğini güçlendirerek farklı kültürleri akademik paydada bir araya getirmeyi hedefleyen bir programdır.

İŞ BULMA KOLAYLIĞI TERCİH SEBEBİ OLMALI MI?
- Tercih yaparken Türkiye koşullarında iş bulma kolaylığı dikkate alınmalı
- Ancak “sadece bu” dikkate alınarak yapılan seçimin – tercih sonucunda
• Doktor – müzisyen
• Mühendis – işletmeci
• Öğretmen – tüccar
gibi durumlar ortaya çıkar.

AİLENİN BULUNDUĞU ŞEHİR TERCİH SEBEBİ OLMALI MI?
- Bu da tek başına tercih sebebi olmamalı.
- Ailenin yanında okumak sadece bütçe sorunları açısından öncelikle dikkate alınmalıdır.
- Psikolojik, sosyal vb. unsurlar üniversite seçiminin önüne geçirilmemelidir.

AİLEYE YAKIN OLAN ŞEHİR TERCİH EDİLMELİ Mİ?
- Aileye yakın şehirde olmak, özellikle ailenin psikolojik rahatlığı açısından etkilidir.
- Öğrenciyi yol zahmetinden kurtarır.
- Ancak sık gidip gelmeler hem maddi hem de öğrencilik konsantrasyonu açısından sıkıntıya yol açar.
• Bir üniversite ve bölüm sadece aileye yakın diye tercih edilmemelidir.

BAŞKA ŞEHİRDE OKUMANIN AVANTAJLARI VAR MI?
• Yakın şehir git-gel masrafı uzak şehir ise az gelmenin hasretidir.
• Başka şehirde yaşanacak zorluklar, akademik gelişiminizi engelleyebilecek boyutta ise mutlaka kendi şehrinizi seçmelisiniz.

MESLEK SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
1. Meslek seçiminde her zaman ilk akla gelen “gelecek vaad eden meslek seçilmelidir” görüşüdür.
Bu doğru bir görüş olmakla birlikte, meslek seçiminde tek başına alınacak bir kriter de değildir.
Bir meslek genel olarak gelecek vaad ediyor olabilir ama bu sizin için gelecek vaad etmiyor olabilir de.

OKUMADAN GEÇME :2012 ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ NASIL YAPILACAK?

Çünkü gelecek vaad eden meslek, sizin yetenek, ilgi ve hayallerinizle ilgili olmayabilir.
Böyle bir durum karşısında da diplomanızı etkin kullanamaz ve meslektaşlarınızın gerisinde kalırsınız.

2. İlgi psikolojik olabilir
Mesleki ilginin aile ve çevre koşullarının etkisi ile ortaya çıkan bir psikolojik durum olabilir.
Yani herkes istiyor diye o mesleğe yöneliyor olabilirsiniz ya da çevrenizin takdirini kazanma ve onları mutlu etme isteği sizi o tercihe yönlendiriyor olabilir.
Bu etkenlerle seçilen meslekler ya okurken ya da çalışırken hep terk ediliyor.

3. Meslek yeteneklerinize uygun olmalı
Aslında tercihlerde meslek seçerken en çok dikkat etmeniz gereken nokta budur.
Yeteneklerinize uygun olan hemen hemen her meslek sizin için gelecek vaad eden meslek kategorisindedir.
Bir mesleğin yeteneklerinize uygun olup olmadığını en iyi siz ve aileniz, sonra da öğretmenleriniz bilir.
Severek yaptığınız her şey aşağı yukarı yeteneklerinize uygundur demek. Çünkü, biz yeteneklerimize uygun olan şeylerde başarılı oluruz, başarılı olduklarımızı da severiz.
Düşünür Henry Davit, herkesin bir trompetçisinin olduğunu ve bu trompet sesine doğru yürüdüğünü, eğer başka yöne yürütülmeye çalışılırsa uyumsuzluk yaşayacağını söyler.

4. Yeteneklerinde oku, hevesinde yan dal yap
Öğrencilerin yeteneklerinin yanında bir de ilgi duydukları heveslendikleri ama yeterince başarılı olamadıkları alanlar vardır.
Bu öğrencilere, yetenekli olduğunun bölümü tercih et, hevesli olduğun alanda da yan dal yap önerisinde bulunuyoruz.

5. Mesleklerin katı ya da esnek olup olmadığına dikkat ediniz
Tercih ettiğiniz mesleği yerine getirirken, iş bulma, para kazanma, yükselme, mesleği geliştirme açısından katı mı yoksa esnek mi olduğuna dikkat ediniz. Bunlardan hangisinde çalışacağınıza karar veriniz.
Bu yaklaşımdan hareketle meslekleri üç kategoride ele alabiliriz.
a) Açık uçlu meslekler (esnek)
b) Yarı açık uçlu meslekler (yarı esnek)
c) Kapalı uçlu meslekler (katı)

a) Açık uçlu meslekler
Bunlar devlette çalışma ve özel sektörde çalışmanın yanında ayrıca serbest olarak kendi işini yapma olanağını da tanıyan mesleklerdir.
Doktorluk, inşaat mühendisliği, maden mühendisliği, diş hekimliği, hukuk gibi daha bir çok meslek kişiye kendi işini kurma olanağı da vermektedir.

b) Yarı açık uçlu meslekler
Devlette ve özel sektörde kadroları sınırlı olan mesleklerdir.
Diğer yandan bunlar piyasa koşulları açısından kendi işlerini geliştirmeye uygun değildirler.
Fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya vs. gibi bölümler bu kategoridedir.
Yani kimya dalında kendi işini kurmak bir doktorun muayenehane açması kadar kolay değildir.

c) Kapalı uçlu meslekler
Ya sadece devlete ya da sadece özel sektörde iş olanağı sağlayan mesleklerdir.
Öğretmenlik bunların başında gelir.
Kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler gibi bölümler de hemen hemen sadece devlette iş bulabilen mesleklerdir.

ÖZETLE TERCİH YAPARKEN MESLEK SEÇİMİNDE ŞUNLARA DİKKAT EDİLMELİDİR
1. Gelecek vaad eden meslekler hangileridir?
2. Halihazırda bir etkisi olmayan mesleklerin kaç yıl içinde gelecek vaad eder hale geleceği (örneğin uçak mühendisliği açılalı yaklaşık 35 yıl oldu ama ülkemizde hâlâ iyi bir yere gelemedi).
3. Mesleklerin önce Türkiye sonra dünya koşullarında iş bulma durumları nedir?
4. Tercih ettiğiniz bölümden mezun olduktan sonra hangi kurumlarda iş bulabileceksiniz?
5. Mezun olunca daha kolay iş bulabilmek için öğrencilik süresince neler yapılması gerekir?
6. İmza yetkisi olan meslekler (mühendislikler) hangileridir?
7. Hangi meslekler hem devlette iş bulma hem özel sektörde çalışma, hem de kendi işini kurma seçeneklerini sunmaktadır?
8. Hangi meslekler sadece devlette çalışma olanağı sağlar?
9. Hangi meslekler sadece özel sektörde iş olanağı sağlar?
SÜLEYMAN BELEDİOĞLU
www.bonushoca.com