Bir lise öğretmeni olarak nöbet meselesini bu isi yapan biri olarak aktarmaya çalışmak istiyorum. Öncelikle liselerde ve muhtemelen ilköğretimlerde de nöbet tutmak bir öğretmen için çok zor bir görevdir. Ancak bu son derece -hem fiziki bakımdan hem de sorumluluk olarak- ağır görevin hiçbir ücretlendirmesi bulunmamaktadır. Son derece agir olan bu görevi motive edici ücretlendirme olmaması, diğer bir çok memurluk sınıflarına ödenen nöbet ücretlerinin ödenmemesi hem doğru değil, hem de nöbet görevinin layiki ile yerine getirilmesi noktasında bir engeldir. Yüzlerce öğrenciye göz kulak olmak, bunun yanında idari pek çok is yapmak, hem de derslere girmek kanun koyucular için ek bir ücrete layık görülmemekte, demek ki basit sanılmaktadır. Evet, nöbet ücretinin olmaması büyük bir haksizliktir ancak nöbet uygulamasa ve nöbetçi öğretmenlerin görevleri noktasında çok sıkıntılar vardır. Nöbet ile ilgili düzenlemeyi ortaöğretim kurumları yönetmeliği madde 80 de görmekteyiz, Son derece eksik, yanlış ve yetersiz olduğunu düşündüğüm bu düzenlemeyi inceleyelim;
a) Öğretmenlere, dersinin olmadığı veya en az bulunduğu gün veya günlerde nöbet gorevi verilir. Diyelim benim Salı günü 2 dersim var ve yukardaki madde gereği bana Sali gunu nöbet gorevi verildi. Ve ben okulumuzun 3. katında nöbetçiyim, su an bulunduğum okulda günde 8 ders var ve sabah 8:50 aksam 16:10 a kadar tam gun ders yapılıyor.
b) Birden fazla okul veya kurumda ders gorevi bulunan öğretmenlere aylığını aldığı okulda, aylık aldığı okulda dersi yoksa en çok ders okuttuğu okulda nöbet gorevi verilir. Bu maddede herhangi bir olumsuz durum yok idari bir tercih.
c) Bayan ogretmenlere, dogumuna uc ay kala ve dogumdan sonra bir yil nobet gorevi verilmez. Bu da gayet insani bir tercih. Nobet gorevi, ilk dersten 30 dakika once baslar, son ders bitiminden 15 dakika sonra biter. Ikili ogretimin yapildigi kurumlarda ogretmenler, kendi devrelerinde nobet tutarlar. Dolayisi ile Sali gunu benim gorevim saat 8:20 de baslayip 16:25 te bitecektir.
d) Nobet gorevine ozursuz olarak gelmeyen ogretmen hakkinda derse ozursuz olarak gelmeyen ogretmen gibi islem yapilir. Simdi burada karmasa baslamaktadir. Derse ozursuz olarak gelmeyen ogretmen gibi nasil hareket edilecek? Sonucta derse ogretmen 40 dk gelmez ise bir ders gelmemis sayilir. Buna gore islem yapilir, ek dersi kesilir, gerekirse sorusturma acilir vs. ama nobete gelmeme neye gore degerlendirilecek? Nobet tum gun suruyor? Teneffus oldugunda 4-5 dk nobet yerine gec gelmesi mi kastediliyor? Ne kastediliyor? Tum gun suren bir gorev icin 3-5 dk lik aksama veya 10 dk lik aksama veya yarim saatlik bir aksama tum gun suren nobet gorevi yapilmamis anlamina mi geliyor? Bunlar belirsiz, aciklama yetersiz. Ayrica yemek tuvalet gibi insani ihtiyaclar icin hic ama hic bir duzenleme yok? Ayrica bir ogretmenin, yani isi egitim olan, zorlu egitim sureclerinden gecen bir ogretmenin butun gun bir katta, sandalyede ama cogunlukla ayakta beklemesi nasil bir uygulamadir? Insani-vicdani degerlerle ortusur mu? Yoksa nobet sadece teneffuste mi tutulur? Ama hicbir aciklama yok, eger tum gun surer ise (c maddesinden oyle anlasiliyor) o zaman derslere nasil girilebilyor? Hem ders hem nobet olamaz??? Hic ders olmasa sirf nobet tutulsa bir ogretmenin bir katta bekci gibi, hademe gibi tum gun tutulmasi nasil kabul edilebilir? Yoksa nobet gorevi sadece teneffuslerde ve ogle tatillerinde mi olmaktadir? Bu belirsizlikler daha da arttirilabilir. Soz konusu duzenleme uzerinde hic dusunulmemis, bastan savma, eksik, yanlis ve suistimale acik bir duzenlemedir.
e) Nobetlerde uyulmasi gereken esaslar ogretmenler kurulunda gorusulur ve okul veya kurum yonetimince ogretmenlere yazili olarak duyurulur. Bu da cok muallak bir aciklama, bu maddelerin yeterince dusunulmedigi, topun taca atildigi gorulmektedir. Benim bulundugum okulda yazili olarak eski mudur bizden bos derslerde bile nobet yerinde durmamiz gerektigi belirtmistir. Hatta daha da ileri gidilerek sozlu olarak nobetci ogretmenlerin yemege gitmemesi, ayak ustu birseyler atistirmasi istenmistir. Simdi nobetimize geri donelim ben 12 yillik bir matematik ogretmeniyim, bu sartlar altinda 8:20 de 3. kata gelmem ve araliksiz nobet gorevini yerine getirmem gerekmektedir ve okul yemekhanesinde yemek bile yemem yasaktir. Ben seker hastasiyim ve duzenli beslenmem gerkiyor, birakin seker hastaligini her insanin duzenli ve saglikli beslenme hakki var iken, nobetci ogretmenin bu sartlarda ne dinlenmesi, ne duzenli beslenmesi mumkun degildir. Uygulama yanlis, ilgili duzenleme eksik ve insani degildir, nobet taniminin sil bastan yapilmasi gerekmektedir. Kimsenin sabah 8:20 den aksam ustu 16:25 e kadar surekli calistirilmasini, ogle arasinin bile olmamasini, dogru durust beslenememesi veya ogrenciler arasinda ekmek arasi yemesini istemeye hakki olamaz ve bu insanliga , vicdana sigmaz, hele hele ki en kutsal ve zor gorevlerden birini yerine getiren ogretmenlerin bekci gibi, ama daha agir sartlarda calistirilmasi, hem de hicbir ucret odenmemesi aklin alabilecegi bir uygulama olamaz. Ama maalesef eksik duzenleme, eksik tarif bu durumlara yol acabiliyor zira ben boyle bir uygulama icindeyim. Nobet gunu aksami eve gittigimde elini kaldiracak halim kalmiyor, bir sonraki gun de bu derslere yansiyor. Gelelim nobette ne yapilacagina; bununla ilgili bir aciklama ben bulamadim, zaten yukarda bahsi gecen yonetmelige gore bu gorev ve sorumluluklar acikladigimiz maddeler haricinde mudure ve ogretmenler kuruluna birakilmis durumda. Ancak pratikte tum ogretmenlerin yasadigi uzere, ogretmenin nobet gorevindeki en onemli etkinligi veya ondan beklenen sorumlu tutulan durum guvenliktir. Yani ogretmen guvenlikten sorumlu tutulmaktadir. Ama ogretmenin herhangibir guvenlik egitimi veya fiziki ve saglik noktasinda yeterliligi yoktur? Ben
3. katta nobet tutarken o katin tumunden sorumluyum, orada bir olay olsa bir kavga ciksa ilk sorumlu benim, ama katta uzun bir koridor ve tam sekiz sinif var ben dokuz yerde nasil olabilirim? Oldugum yerde bir olay olsa bile bu tip olaylar birkac saniyede olmaktadir nasil engelleyebilirim, hadi hemen benim yanimda oldu 16,17 yaslarinda 4-5 genc birbirine girdi ben nasil mudahele edebilirim? Nasil mudahele edecegimi bile bilmem veya mudahele edip kas yaparken goz cikarabilirim. Sonuc itibari ile hedeflenen guvenlik bu sekilde saglanmaz. Duydugumuz ve nobetci ogretmenlerin ceza aldigini bildigimiz uygulamalarda ogretmenlerin her turlu okul ici asayis olayindan sorumlu tutuldugunu ve ceza aldigini gormekteyiz. Okula bicakla girip baskasini yaralama gibi olaylarda bile ogretmenler sorumlu tutulmaktadir. Peki ogretmen boyle bir durumda nasil sorumlu olur? Okula her girene ust aramasi mi yapmasi gerekir? Yonetmelikte boyle bir sey var mi? Derse girdigi anda bicakli kisi okula girmis ise ogretmen nasil suclu olur? Zira nobetci ogretmenlere ders gorevi de verilmektedir. Diyelim silahli biri okula giriyor ogretmen de ust bas aramasi yapiyor, burada ogretmen guvenligini nasil saglayacak? Herhangi bir silah vs tasimiyor , guvenlik egitimi yok? Bahcede nobet tutan ogretmen kapida bekcilik mi yapacak yoksa bahceyi dolasip ogrencilere mi goz kulak olacak? Her gun binlerce ogrenci okullara geliyor, bir cogunun velisi de geliyor, mesela ilkogretimlerde, herkesin ust bas aramasi nasil yaplacak? Kim yapacak? Pratikte bu mumkun mu? O zaman saatler surmez mi? Gelismis ulkelerde girislerde eletronik taramalar yapiliyor ama devlet okullarinda boyle bir uygulama yok. Okula girmek isteyen birinin okulla ilgisi olup olmadigini tespit edebilecek bir sistem yok, bir ogrencinin velisi mi degil mi? Ogretmenini gormek isteyen eski bir ogrenci mi, degil mi? Boyle bir sistem yok, zaten okula girmek isteyen kimligini gosteren birini iceri almama gibi bir kural, yonetmelik vs. de yok. Bilgi almak isteyebilir, ogretmenlere danismak isteyebilir, zaten bircok sinava basvuru okullarda yapiliyor. Yukarda bahsettigim bicaklama olayinda, zaten ogretmen bahcede ama iceriye bicakli sahisi aldigi icin suclanmis ve ceza almis ama kapida beklese bahcede nobet tutamaz , kapida dursa iceri almayi engelleyecek bir kural vs de yok? Bicakli birini engelleyecek donanimi, egitimi de yok peki o zaman nasil suclu? Sonuc itibari ile akil mantik almayacak durumlardan bile ogretmenler, bu eksik yanlis duzenlemeler ile sorumlu tutulmakta cezalandirilmaktadir, ama asil cezalandirilmasi gerekenler bu eksik duzenlemelerin sorumlularidir. Evet nobet durumu bu sekildedir maalesef, bu kadar onemli bir konu cok yanlis bir sekilde degerlendirilmekte ve uygulanmaktadir, okullarda guvenlik diye bir sey maalesef yoktur, her gun bunun orneklerini gormekteyiz. Halbuki en degerli varliklarimizin, binlerce cocugumuzun bir araya geldigi, yetistirildigi okullarda guvenligin akillica ve profesyonelce saglanmasi gerekmektedir. Bunun icin asagidaki onlemlerin alinmasi gerektigini dusunmekteyim; 1.Okullarin fiziki yapi geregi kacak girislere kapali tasarlanmasi ve cevre duvarlarinin ona gore yapilmasi, sadece kapilardan kontrollu girislerin olmasi gerekmektedir. Bunu icin profesyonel mimari gerekmektedir (halbuki su an hemen hemen her okula kacak girmek duvarindan atlamak mumkudur).
2. Girislerde profesyonel egitim almis, bir egitim kurumunda calisabilecek sekilde egitilmis, gerekli techizati olan, elinin altindaki bilgisayar ve ilgili program ile ziyaretcinin kimlik bilgisi le okuldaki bir ogrenci ile ilgil olup olmadigini tespit edebilecek, eger bir ogretmeni veya idareciyi ziyarete geldi ise ona ulasarak basit sitelerde bile olan kimlik teyitini yapabilecek sistem kurulmalidir. Diger konularda danisma , sinav basvurusu vs durumunda guvenlik ilgili birime danisip, ziyaretcinin kimligini alip, silah taramasi ile iceri almalidir. 3. Veli ve ogrencilere elektronik bir kart verilip hizlica iceri girmeleri saglanabilir veya parmak izi kaydi yapilabilir bunu yapan okullar var, boylelikle kartin kopyalanmasi da olmaz. Kayit esnasinda veli ve ogrenci parmak izi kaydi yapilabilir veya konu uzerinde dusunulerek degisik teknolojik cozumler bulunabilir. Kaydi silinince ilgili veli ve ogrencinin de parmak izi silinecek bir yazilim basitce yazilabilir.
4.Ogretmenlerin nobetleri guvenlikle degil gorevleri ile iliskili olmali, mesela ben matematik ogretmeni olarak cocuklarin takildigi sorulari cozebilir, anlamadiklari konulari anlatabilir, gelmeyen ogretmenlerin dersine girebilirim ama guvenlikten anlamam. Nasil bir hakim nobetinde dava bakiyorsa ve nasil bir doktor nobetinde hasta tedavi ediyor ise. Ayrica ogretmenlerin nobet gorevlerine hakettikleri derecede ucret de tekabul ettirilmelidir.
5. Ogretmenlerin nobet gorevleri insani olmali, yemek ve ihtiyac molalari bulunmali, nobet gorevlerinde ne yapacaklari acik ve net bir sekilde belirtilmelidir.
yazdiklariniza katılıyorum hocam
YanıtlaSil